در گزارش فوری خرید مطرح شد
لایحه بودجه فاقدشاخص های شفافیت است
به گزارش فوری خرید عضو اندیشكده شفافیت با اشاره به اینكه لایحه بودجه سال ۹۹ كل كشور هیچیك از ۶ شاخص اصلی شفافیت را دارا نیست، اظهار داشت: مهمترین مشكل اقتصاد ایران بودجه است چون كه به جای بودجه نویسی، آرزونویسی می شود.
محمدحسین ملك نژاد در گفت و گو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینكه شفافیت دارای شاخص هایی است، تصریح كرد: شفافیت بودجه در ایران بیشتر اینطور مفهوم شده است كه دولت متوجه شود در چارچوب بودجه، چه كاری انجام می دهد و نیازی نیست مردم متوجه این امور شوند.
عضو اندیشكده شفافیت برای ایران با اشاره به اینكه فرآیند تدوین تا تصویب بودجه در ایران شفاف نیست، اضافه كرد: سال قبل در زمان تقدیم بودجه رئیس جمهوری اظهار داشت كه «اصل بودجه بر شفافیت است» در حالیكه به نظر كارشناسان اینطور نبوده است چونكه چندان نمی توان بودجه كشور را تحلیل كرد چونكه فرایندها داخلی است و خروجی بودجه آنطور كه باید و شاید قابل پردازش نیست.
وی افزود: ۶ شاخص در فرآیند بودجه ریزی بسیار مهم می باشد كه متأسفانه در ایران به هیچ عنوان مورد توجه دولتمردان و نمایندگان مجلس قرار نگرفته است.
۶ شاخص اصلی شفاف سازی بودجه
ملك نژاد اضافه كرد: مورد اول مربوط به «لزوم انتشار سند تدوین بودجه» می شود؛ منظور از سند تدوین بودجه هم سندی است كه سازمان برنامه و بودجه بر مبنای آن بودجه را تنظیم می كند این در شرایطی است كه در ایران صرفاً آیین نامه ها منتشر می شود و برای كسی كه بخواهد خارج از دایره حاكمیت این فرآیند را بررسی كند زمینه فراهم نیست.
این كارشناس اقتصادی تصریح كرد: مورد دوم «لزوم انتشار دقیق اعداد و ورق های بودجه» است؛ در ایران سند لایحه بودجه به صورت یك پی دی اف هزار صفحه ای منتشر می شود كه صرفاً یك سند كاغذی است در حالیكه شفافیت یعنی اینكه این سند حداقل به صورت اكسل منتشر شود؛ و لزوم دارد اعداد بودجه به صورت دقیق ذكر شود اما حالا داخل لایحه بودجه شاهد ابتكارات عجیبی هستیم كه كلیت لایحه را زیر سوال می برد بعنوان مثال جلوی بعضی از حوزه ها بدون هیچ توضیحی تنها به نگارش عدد یك اكتفا شده است.
وی اضافه كرد: مسئله بعدی مربوط به اتفاقات بعد از ورود لایحه به مجلس می شود. «فرایند بررسی و مذاكرات در كمیسیون ها باید شفاف باشد» و بعنوان نمونه همچون كمیسیون برجام كه جزئیات جلسات نمایندگان پخش می شد لایحه بودجه هیچیك از ۶ شاخص شفافیت را دارا نیست؛ گزارش های تفریغ بودجه هم نشان داده است بوجه در ایران چندان سند مهمی نیست و نه فرآیند تدوین این سند چندان مورد بررسی قرار می گیرد و نه در عمل چندان مبنای كار قرار می گیرد، باید نحوه رسیدگی به لایحه بودجه هم پخش شود و آرای نمایندگان مشخص باشد، چونكه در زمان بررسی لایحه بودجه در مجلس، نمایندگان بیشترین رفتار محلی را دارند و پروژه های غیرمنطقی برای مناطق خود می گیرند.
عضو اندیشكده شفافیت برای ایران اظهار داشت: مورد چهارم مربوط به «لزوم قابل فهم بودن قانون بودجه برای مردم» است. در حالی دولت با استفاده از بودجه كشور را اداره می كند كه قانون بودجه برای مردم عادی قابل فهم نیست. در دنیا همراه با قانون بودجه، سند و یا پیوستی تحت عنوان بودجه شهروندی منتشر می شود كه بودجه را به زبان ساده برای مردم توضیح می دهد؛ در حالیكه تابحال سازمان برنامه و بودجه هیچ گونه سند ملحقی كه اعلام نماید منابع و مصارف چگونه تعیین شده است و برای مردم قابل فهم باشد، آماده نكرده است. البته مركز پژوهش های مجلس گزارشی را تهیه می كند اما در این گزارش فقط فرآیند توضیح داده می شود.
ملك نژاد اضافه كرد: مسئله بعدی مربوط به «ارائه ۲ گزارش ۶ ماهه از عملكرد بودجه به مردم» است؛ دیوان محاسبات بعنوان نهاد ناظر باید هر ۶ ماه یك مرتبه یك گزارش شفاف از عملكرد بودجه به مردم عرضه كند؛ البته این گزارش ها تولید می شوند اما به صورت دقیق و شفاف در اختیار مردم قرار نمی گیرد.
وی افزود: «سند تفریغ بودجه»، ششمین شاخص شفافیت بودجه است؛ دیوان محاسبات بعنوان نهاد ناظر، فرآیند كار دولت را بررسی می كند كه گزارشات دیوان نشان داده است در خیلی از تبصره های تفریغ بودجه، دولت از مواد ذكر شده در قانون بودجه تخلف كرده است، حتی اگر به صورت تصادفی هم بخش مربوط به تفریغ بودجه سایت دیوان محاسبات را بررسی كنید متوجه این امر می شوید. در واقع گزارش های تفریغ بودجه نشان داده است كه بودجه در ایران چندان سند مهمی ندارد چونكه نه فرآیند تدوین این سند چندان مورد بررسی قرار می گیرد و نه در عمل چندان مبنای كار قرار می گیرد.
مهم ترین اشكال اقتصاد ایران «بودجه» است / «آرزونویسی» به جای «بودجه نویسی»
این كارشناس اقتصادی خاطرنشان كرد: فرآیند شفافیت بودجه در ایران همان نمره ای است كه مجمع جهانی اقتصاد داده است یعنی نمره ۵ از ۱۰۰. اقتصاددانان می گویند بودجه همچون نوار قلب اقتصاد است اگر می خواهید ببینید اقتصادی مریض است باید به بودجه رجوع شود؛ این مورد مبین این است كه اگر اقتصاد ایران مشكل دارد بیشترین مسائل به بودجه باز می گردد؛ در واقع می توان گفت مهم ترین اشكال اقتصاد كشور بودجه است.
اگر اقتصاد ایران مشكل دارد بیشترین مسائل به بودجه باز می گردد؛ در واقع می توان گفت مهم ترین اشكال اقتصاد كشور بودجه است
وی با اشاره به سند اصلاح ساختار بودجه مصوب شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا، افزود: سازمان برنامه سندی را برای اصلاح ساختار بودجه منتشر نموده كه دارای ۴ محور درآمدزایی پایدار، هزینه كرد كارا، ثبات سازی اقتصاد كلان و توسعه پایدار و اصلاح نهادی بودجه است؛ بررسی این سند نشان داده است كه برنامه ها در این سند هم همچون اسناد دیگر پیشبینی شده است. مفاهیم مورد تاكید در این سند در تمام اسناد بالادستی ما آمده است در حقیقت می توان گفت سند آرزونویسی در ایران بسیار زیاد است اما در عرصه عمل شاهد اتفاق خاصی نیستیم.
ملك نژاد خاطرنشان كرد: از منظر كارشناسی به نظر نمی رسد به این راحتی ها بودجه نویسی در كشور اصلاح گردد. امكان دارد كاركنان سازمان برنامه و بودجه از این وضعیت دفاع كنند اما آنچه كه ما می بینیم عدم شفافیت در فرآیند تدوین بودجه است.
مجلس در مورد شفافیت بودجه متهم است
وی در پاسخ به این سؤال كه آیا مجلس همت لازم برای اصلاح امور مربوط به بودجه دارد، اظهار داشت: خود مجلس در فرآیند تصویب بودجه محل افترا است چونكه تابحال هیچكدام از مؤلفه های شفافیت را رعایت نكرده است.
این كارشناس اقتصادی اضافه كرد: گزارش كمیسیون تلفیق مجلس و اینكه چه مذاكراتی در ارتباط با لایحه صورت می گیرد هیچ گاه شفاف نبوده است در حالیكه آرای نمایندگان در صحن و كمیسیون بخصوص در مورد بودجه بسیار مهم می باشد.
ملك نژاد اظهار داشت: با عنایت به اینكه پول كشور برپایه بودجه، خرج می شود باید رویه های تدوین تا تصویب بودجه مشخص شود، با این وجود متأسفانه مجلس چندان مجلس تحول گرایی نبوده است كه حالا پس از تصویب ۳ بودجه بخواهد فرآیند بودجه ۹۹ را شفاف كند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب