یادداشت؛
مانع زدایی از تولید چرا و چگونه؟
به گزارش فوری خرید دشواری تأمین مالی از بانک ها و دریافت تسهیلات از آنها و غیرقابل پیشبینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه دو مانع مهم پیش روی فعالان اقتصادی طی دهه ۹۰ بوده است.
به گزارش فوری خرید به نقل از مهر، رهبر انقلاب سالجاری را بعنوان سال «تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها» نامگذاری کردند، امیرحسین حاجیان، پژوهشگر کمیته کسب وکار دفتر مطالعات راهبردی رونق تولید به بررسی نامناسب ترین مؤلفه های محیط کسب وکار در دهه ۹۰ پرداخته و پیشنهاداتی را برای بهبود شرایط ارایه داده است که از نظرتان می گذرد:
زدودن موانع از مسیر تولید جز با تسلط همه جانبه بر این موانع و رصد نتایج اقدامات در حال انجام حاصل نمی گردد. به همین دلیل سازمان ها و نهادهای مختلف بین المللی، محیط کسب وکار را در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار داده و نتیجه را اغلب به صورت رتبه بندی کشورها اعلام می کنند. شاخصهای معروفی چون شاخص «انجام کسب و کار» (Ease of Doing Business Index) که توسط بانک جهانی منتشر می شود یا «گزارش جهانی رقابت پذیری» (Global Competitiveness Report) همچون این بررسی ها هستند. این گزارش ها باآنکه جایگاه کشور را نسبت به سایر رقبا نشان می دهند اما در آنها به اقتضائات و شرایط اقتصادی منحصربه فرد هر کشور توجه نمی گردد. در این میان گزارش «پایش ملی محیط کسب وکار ایران» یکی از گزارش های داخلی است که به صورت فصلی و توسط اتاق بابازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی با همکاری اتاق تعاون و اصناف منتشر می شود.
مؤلفه های محیط کسب و کار عواملی هستند که به صورت مشترک بر اداره و عملکرد همه بنگاه ها در اکوسیستم اقتصادی جامعه مورد مطالعه اثر می گذارند، اما تقریباً خارج از کنترل مدیران بنگاه ها هستند. بررسی و بهبود مؤلفه های محیط کسب و کار برای بنگاه های کوچک و متوسط که غالباً در فضای مالی و اقتصادی کشور مورد غفلت واقع می شوند، از اهمیت بیشتری برخوردارست چونکه کسب و کارهای بزرگ تا حدودی می توانند با صرف هزینه و لابی کردن در محافل سیاستگذاری از شر این عوامل خارجی صدمه زا در امان بمانند، اما کسب و کارهای کوچک و متوسط چنین قابلیتی ندارند. توجه به محیط کسب وکار برای بنگاه های کوچک و متوسط از این جهت قابل اهمیت است که بهبود شرایط این بنگاه ها باعث افزایش بهره برداری از فرصت های کارآفرینی شده و سرعت فرایند خلق ارزش در اقتصاد کشور را بیشتر می کند؛ در این میان نتایج اجتماعی اشتغال زایی هم قابل توجه است.
نتایج «پایش ملی محیط کسب و کار» از این جهت حائز اهمیت می باشد که در این پایش نظرات فعالان اقتصادی و صاحبان کسب وکار در مورد ۲۸ مؤلفه پیمایشی جمع آوری شده و مورد بررسی قرار می گیرد و علاوه برآن ۴۲ مؤلفه آماری هم بررسی می شود. این مؤلفه های آماری نشانگر عوامل مختلف و قابل احصای مؤثر بر اداره واحدهای تولیدی در کشور می باشند که از منابع اطلاعاتی و آمار رسمی استخراج می شوند؛ در نهایت نیز، بر مبنای نظریه کارآفرینی شین (۱) شاخصهای ملی محیط کسب و کار ایران که یک عدد بین صفر (بهترین ارزیابی) و ده (بدترین ارزیابی) است، محاسبه می شود. در این پایش فعالان اقتصادی نامناسب ترین مؤلفه های محیط کسب وکار یا همان موانع تولید را هم برمی شمارند. در ادامه به بررسی نتایج «پایش ملی محیط کسب وکار ایران» در دهه ۹۰ در مورد موانع تولید می پردازیم.
نامناسب ترین مؤلفه های محیط کسب وکار در دهه ۹۰
سال
رتبه
بهار
تابستان
پاییز
زمستان
سال ۹۰
۱
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
۲
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
نرخ بالای بیمه ی الزامی نیروی انسانی
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
۳
بی تعهدی شرکت ها و مؤسسات دولتی به پرداخت بموقع بدهی خود به پیمانکاران
بی تعهدی شرکت ها و مؤسسات دولتی به پرداخت بموقع بدهی خود به پیمانکاران
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
اعمال تحریم های بین المللی
سال ۹۱
۱
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
۲
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
۳
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
اعمال تحریم های بین المللی
اعمال تحریم های بین المللی
اعمال تحریم های بین المللی
سال ۹۲
۱
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
۲
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
۳
اعمال تحریم های بین المللی
اعمال تحریم های بین المللی
اعمال تحریم های بین المللی
بی ثباتی در قیمت مواد اولیه
سال ۹۳
۱
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
۲
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
۳
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
نرخ بالای بیمه ی الزامی نیروی انسانی
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
سال ۹۴
۱
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
۲
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
۳
اعمال تحریم های بین المللی
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
بی تعهدی شرکت ها و مؤسسات دولتی به پرداخت بموقع بدهی خود به پیمانکاران
بی تعهدی شرکت ها و مؤسسات دولتی به پرداخت بموقع بدهی خود به پیمانکاران
سال ۹۵
۱
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها
دشواری تأمین مالی
۲
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی تولید و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی
موانع اداری کسب وکار
۳
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی
رویه های غیرمنصفانه و ناعادلانه ی ممیزی و دریافت مالیات
سال ۹۶
۱
دشواری تأمین مالی
دشواری تأمین مالی
بی ثباتی و غیرقابل پیشبینی بودن قیمت ها (مواد اولیه، محصولات)
بی ثباتی و غیرقابل پیشبینی بودن قیمت ها (مواد اولیه، محصولات)
۲
رویه های غیرمنصفانه و ناعادلانه ی ممیزی و دریافت مالیات
بی ثباتی و غیرقابل پیشبینی بودن قیمت ها (مواد اولیه، محصولات)
دشواری تأمین مالی
دشواری تأمین مالی
۳
بی ثباتی و غیرقابل پیشبینی بودن قیمت ها (مواد اولیه، محصولات)
رویه های غیرمنصفانه و ناعادلانه ی ممیزی و دریافت مالیات
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
سال ۹۷
۱
غیرقابل پیشبینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیشبینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیشبینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیشبینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
۲
دشواری تأمین مالی از بانک ها
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
۳
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
دشواری تأمین مالی از بانک ها
دشواری تأمین مالی از بانک ها
دشواری تأمین مالی از بانک ها
سال ۹۸
۱
غیرقابل پیشبینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیشبینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیشبینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیشبینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
۲
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
دشواری تأمین مالی از بانک ها
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
۳
دشواری تأمین مالی از بانک ها
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
دشواری تأمین مالی از بانک ها
دشواری تأمین مالی از بانک ها
سال ۹۹
۱
غیرقابل پیشبینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیشبینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
غیرقابل پیشبینی بودن و تغیرات قیمت مواد اولیه و محصولات
تا تاریخ نگارش یادداشت منتشر نشده است.
۲
دشواری تأمین مالی از بانک ها
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
۳
بی ثباتی سیاست ها، مقررات و رویه های اجرایی ناظر به کسب وکار
دشواری تأمین مالی از بانک ها
دشواری تأمین مالی از بانک ها
همانطور که مشاهده می شود «دشواری تأمین مالی از بانک ها و دریافت تسهیلات از آنها» در دهه گذشته همواره بعنوان مانع پیش روی تولیدکنندگان محسوب می شده است. با توجه به این که حجم نقدینگی کشور در سالهای اخیر همواره روند فزاینده ای داشته، به آسانی میتوان نتیجه گرفت که این نقدینگی به سمت کارهای غیرمولد رفته و خود عاملی برای عدم جذابیت تولید شده است.
«غیرقابل پیشبینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه» هم یکی از عواملی است که در اغلب فصول دهه گذشته مانع تولید بوده است. شاید بتوان این مانع را به عوامل خارجی مثل تحریم ربط داد، اما «بی ثباتی سیاست ها و مقررات» هیچ توجیهی ندارد. مقررات دفعی و سیاست های ناپایدار نه تنها فرایند تولید را مختل می کند بلکه سبب ناامیدی تولیدکننده و کارآفرین هم می شود و این از هر چیزی برای کسب و کارهای کوچک و متوسط زیان بارتر است؛ در واقع مشاهده چنین موانعی است که تولیدکننده ی مولد را به سمت انجام کارهای سوداگری نامولد سوق می دهد.
با توجه به نتایج پایش ملی محیط کسب وکار در ده سال گذشته، این دو اقدام در امتداد مانع زدایی از مسیر تولید و اعتلای کسب و کارهای کوچک و متوسط ضروری به نظر می رسد: اول اینکه امسال قوانین در ارتباط با کسب وکارها در صورت نداشتن مشکل جدی، ثابت مانده و تغییر نکنند و دوم اینکه در طرح ها و برنامه هایی که برای اعطای تسهیلات به کسب وکارها در نظر گرفته می شود، سهمی ویژه به کسب و کارهای خرد اختصاص پیدا کند. اقدام اول حداقل در کوتاه مدت باعث آرامش خاطر تولیدکننده شده و در بین مدت ذهنیت تولیدکنندگان را نسبت به آشفتگی اکوسیستم اقتصادی کشور تعدیل می کند و این خود سبب شکوفایی کارهای تولیدی خواهد شد. اقدام دوم هم بعنوان یکی از ضروریات پشتیبانی از صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسط که به سبب عدم راهیابی به محافل کلان تصمیم گیری همواره مورد غفلت سیاستگذاران قرار می گیرند، اقدامی منطقی است.
۱- Shane S. A General Theory of Entrepreneurship: The Individual-opportunity Nexus، Edward Elgar Publishing، ۲۰۰۳
منبع: forikharid.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب