گیاهان دارویی مرهمی برای دشت بحران زده کاشمر
فوری خرید: خراسان رضوی سالیان سال است بحران آب در منطقه ترشیز اوضاع را نگران کننده کرده و البته در سال های آتی این بحران حادتر هم خواهد شد اما کشت گیاهان دارویی راهکار مناسبی برای مبارزه با بی آبی و نجات دشت ممنوعه بحرانی کاشمر است.
علیرغم این که مدام کارشناسان بخش کشاورزی کشت گیاهان دارویی را به سبب کم آب طلب بودن مهم ترین راه برای برون رفت از مشکل کم آبی، حفظ تولید و کمک به ادامه کارهای کشاورزی در منطقه ذکر می کنند ولی هنوز کشاورزان به سبب اقتصادی نبودن رغبتی به کشت این نوع گیاهان در منطقه ندارند.
این بی رغبتی ها باعث شده در ۲ شهرستان کاشمر و کوهسرخ کشت گیاهان دارویی از حدود ۲۰۰ هکتار فراتر نرود.
برات الله دُربهشتی، یکی کشاورزان روستای کوشه نما در شهرستان کوهسرخ که ۲ هکتار زمین زیر کشت گل محمدی دارد، در گفت و گو با ایسنا عنوان کرد: با توجه به این که درآمد باغات بیشتر است، کشاورز رغبتی برای رفتن به سمت کشت گیاهان دارویی ندارد.
وی اضافه کرد: به سبب این که کشت بیشتر گیاهان دارویی هزینه بالایی دارد و از طرفی به جهت اینکه به سوددهی برسد، باید ۲ تا سه سال صبر کرد؛ در این شرایط اقتصادی فعلی در توان کشاورز نیست که این هزینه ها را متقبل شود.
دُربهشتی با اشاره به این که جهاد کشاورزی از کشاورزانی که مبادرت به کشت گیاهان دارویی کرده اند، حمایت نمی کند، اظهار نمود: برای حرکت در مییر کشت گیاهان دارویی نیازمند تسهیلات کم بهره هستیم. از سویی بانکها برای ارائه تسهیلات سخت گیری های بسیاری دارند که کشاورزان را برای ادامه مسیر منصرف می کند.
گیاهان دارویی قابل رقابت با انگور نیست
گیاهان دارویی فقط اسم پرطمطراقی دارند و همه دوست دارند در این حوزه حضور داشته باشند و طی این سال ها تبی در کشور به وجود آمده، بدون آنکه کسی آموزش های لازم را در این خصوص فراگرفته باشد.
مدیر گروه گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی کاشمر با بیان مطلب فوق به ایسنا اظهار داشت: اگر هنوز کشاورزان رغبتی به کشت گیاهان دارویی ندارند، به سبب عدم آگاهی و نداشتن دانش فنی در این حوزه می باشد. از سویی هنوز الگوهای کشت ارائه نشده که کشاورز به خوبی مزایای این محصول را لمس کند. همین طور بازارهای گیاهان دارویی گنگ و نامفهوم است.
جلال قدوسی اضافه کرد: هر چند کارشناسان آموزش های مختلفی برای کشت گیاهان دارویی می دهند اما ناقص است و به خوبی کشاورزان توجیه نمی شوند که در صورت کشت این نوع محصولات به لحاظ راندمان آب و سوددهی چه تفاوت هایی با دیگر محصولات دارد.
وی اظهار نمود: تنها کاری که انجام داده ایم، ایجاد چند کلکسیون گیاهان دارویی در منطقه بوده و به همین دلیل از کشاورز می خواهیم مبادرت به کشت گیاه کند؛ در صورتیکه باید ابتدا آنها با افرادی که قبلا در منطقه مبادرت به کشت این نوع محصولات نموده اند، صحبت کنند تا در جریان مزایا و معایب کشت گیاهان دارویی از زبان کشاورزان قرار گیرند.
قدوسی بیان کرد: کشاورزان اگر انگور و زعفران کشت کنند، می دانند در کجا و چه کسانی محصولشان را می خرند و یا تاجر زعفران به آنها مراجعه می کند ولی برای گیاهان دارویی اینگونه نیست چون بازار گنگ است و نمی داند کشاورز محصول خودرا به چه کسی و یا کدام شرکت باید ارائه بدهد. مهم تر این که به چه قیمتی محصول خودرا بفروشد. این ها سبب بی رغبتی کشاورزان است.
وی اضافه کرد: گیاهان دارویی کشت جدید بوده و از ۱۰ سال قبل کاشت آن در منطقه شروع شده است؛ به همین خاطر این نوع محصولات نمی تواند به این راحتی با انگوری که نسل ها قبل در منطقه آنرا تولید می کردند، رقابت کند.
قدوسی اظهار نمود: برای کسی که می خواهد آموزش دهد، به کشاورزی که می خواهد کشت کند و تجاری که قصد خرید گیاهان دارویی را دارد، بطور کلی به یک زنجیره نیاز خواهد بود. حالا این زنجیره نیست.
وی اظهار نمود: اگر این زنجیره کامل شود، کشاورز دغدغه ای نخواهد داشت و می داند به جهت اینکه محصول روی دستش نماند، چگونه باید اقدام نماید ولی اگر امروز گیاه دارویی بکارد، باید کیسه را روی شانه اش بیندازد و به همه جا برود تا کسی را برای خرید آن پیدا کند؛ در آخر هم تصور می کند همه سر او کلاه می گذارند.
این کارشناس حوزه گیاهان دارویی عنوان کرد: در وضعیت فعلی هنوز گیاهان دارویی قابل رقابت با محصولاتی مانند انگور نیست؛ نه فقط عملکرد گیاهان دارویی در واحد سطح پایین است بلکه از بذرهای خوب منتفع نمی شویم. از طرف دیگر کود و خاک خوب و همین طور ماشین آلات مورد نیاز را در اختیار نداریم.
مدیر گروه گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی کاشمر با اعلان اینکه اگر وارد عرصه تامین ماشین آلات شویم، هزینه برداشت کاهش خواهد یافت و مقرون به صرفه تر می شود، اظهار نمود: با وجود این که گیاه دارویی مریم گلی در ایران کیلویی ۸۰ هزار تومان تولید می شود اما همین گیاه در اتحادیه اروپا به ازای هر کیلو ۶۰ هزار تومان خرید و فروش می شود. همین موضوع باعث شده صادرکننده نتواند در عرصه بین المللی رقابت کند.
تغییر نگاه کشاورز دشوار است
مدیر عامل تعاونی گیاهان دارویی کاشمر نیز با اعلان اینکه کشاورزان بصورت سنتی کار می کنند و به این راحتی نمی گردد رویه و نگاه آنها را تغییر داد، اظهار داشت: ابتدا کشاورز باید مطمئن باشد محصولی که می خواهد کشت کند، با قیمت خوبی خریداری می شود؛ در غیر این صورت هر کاری انجام دهیم، کشاورز به سمت توسعه کشت گیاهان دارویی نخواهد رفت.
علیرضا ریحان زاده اضافه کرد: برخی کشاورزان ریسک پذیر نیستند و هر چه هم بگوییم، در یک دوره چه سود خوبی از کشت گیاهان دارویی عایدشان می شود، باز هم قبول نمی کنند. به همین خاطر ابتدا باید کشاورزان ریسک پذیر پیشگام شوند تا سایرین نتایج کشت این نوع گیاهان را ببینند.
وی اظهار داشت: برای ایجاد انگیزه جهت کشت گیاهان دارویی باید تسهیلات ارزان در اختیار کشاورزان قرار گیرد و خرید تضمینی از آنان باید با قیمت روز صورت گیرد.
هنوز پیشرفتی نداشتیم
اکنون در ۲ شهرستان کاشمر و کوهسرخ در حدود ۲۰۰ هکتار از اراضی زراعی کشت گیاهان دارویی انجام می شود که بیشتر آن مربوط به زیره سبز است و باقی همچون تلخون، رزماری و... در حد بسیار کمی وجود دارد.
در همین خصوص معاون فنی جهاد کشاورزی کاشمر به ایسنا اظهار داشت: بااینکه از گذشته آغاز به فرهنگ سازی برای کشت گیاهان دارویی شده ولی هنوز پیشرفتی دراین زمینه نداشته ایم.
احمدرضا محمودی اضافه کرد: گیاهان دارویی هنوز به لحاظ اقتصادی قابل رقابت با سایر گیاهانی که در شهرستان کاشمر کشت می شود، نیست؛ بطوریکه مزرعه گل رنگ منطقه حتی هزینه کارگری خودرا نمی تواند تامین کند.
وی اشاره کرد: کشت بیشتر گیاهان دارویی هزینه بالایی دارد و نمی تواند با باغات رقابت کند؛ بنا بر این با وجود تضمین خرید اما پیشرفت چندانی در توسعه کشت گیاهان دارویی نداشته ایم.
محمودی بیان کرد: سود اصلی گیاهان دارویی در دست واسطه هاست. حذف واسطه ها می تواند کمک بزرگی به ترویج و توسعه سطح زیر کشت گیاهان دارویی در منطقه کند.
نوسان قیمت بالاست
مجری طرح تولید گیاهان دارویی جهاد کشاورزی خراسان رضوی هم به ایسنا اظهار داشت: هر چند کشت گیاهان دارویی از چند سال قبل شروع شده ولی به سبب اتکا به نفت دیر به فکر ارزش این محصول افتاده ایم.
یوسف گازران با اعلان اینکه حالا برای هر منطقه باتوجه به اقلیم آن درحال تهیه الگوی کشت هستیم، اضافه کرد: هر چند گیاهان دارویی در مناطق کم آب با اقلیم های متفاوت قابل کشت و توسعه است ولی مدیریت در هر کاری شرط اول است؛ گیاهان دارویی از نظر اقتصادی و ارزی قابل مقایسه با دیگر محصولات نیستند.
وی اظهار نمود: بااینکه واسطه را نمی گردد حذف نمود ولی باید تعداد آنها را کاهش داد. یک شرکت بزرگ نمی تواند محصولات را کیلویی خریداری کند؛ به همین خاطر تا حالا در شهرستان خراسان رضوی ۱۳ شرکت تعاونی تولید گیاهان دارویی تشکیل شده است.
مجری تولید گیاهان دارویی جهاد کشاورزی خراسان رضوی اشاره کرد: به سبب این که کشت گیاهان دارویی از چند سال قبل شروع شده، هنوز کاشت و برداشت آن بصورت مکانیزه صورت نمی گیرد. البته اگر دستگاهی هم بخواهد اختراع شود باید صرفه اقتصادی داشته باشد که متأسفانه اکثرا به سبب خرده مالک مکانیزاسیون صرفه اقتصادی ندارد.
وی اشاره کرد: بدون شک تا وقتی برخی گیاهان را با دست جمع نماییم، نمی توانیم با دیگر کشورها رقابت نماییم اما برخی گیاهان مانند انغوزه و زعفران به هر قیمتی هم تولید شود، دنیا خواهان است.
گازران نوسان قیمت در گیاهان دارویی را بسیار بالا دانست و اظهار داشت: قیمت تضمینی را عرضه و تقاضا تعیین می کند؛ پس به سبب خشکسالی هر چه محصول باشد، خریداری می شود.
وی اضافه کرد: کشاورز به فکر سود خود است؛ آنها حوصله نشستن در کلاس های آموزشی را ندارند و به خاطر سطح سوادی که دارند، مطالب را یادداشت نمی کنند. بدین سبب باید با بیان ساده آنها را توجیه نمود؛ در غیر این صورت به سمت کشت این محصولات نمی آیند.
هرچند زمینه رویش و توسعه کشت انواع گیاهان دارویی در منطقه برقرار است و در صورت توجه به آن و توسعه کشت اینگونه گیاهان می توان برای اشتغال، تولید و صادرات بیشتر بسترسازی کرد اما رغبت کم کشاورزان برای کشت گیاهان دارویی همچون مشکلاتی است که برای بسط کشت این گیاهان با آن مواجه هستیم. می طلبد بسته های متفاوت آموزشی را برای گروههای آموزشی شامل کشاورزان کم سواد و حتی تحصیل کرده های رشته های کشاورزی که به رغم این که مدارک عالیه دارند، نمی توانند روی زمین کار کنند، ارایه داده شود تا آموزش به شکل مطلوب تری صورت گیرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب